Filmy na podstawie sztuki, teatr telewizji

Głównym tematem sztuki jest macierzyństwo rozpatrywane w różnych aspektach: chciane, niechciane, toksyczne, niemożliwe. Dwie siostry spotykają się w domu rodzinnym po wielu latach rozłąki w związku ze śmiercią ich matki. Żyjąca za granicą Klara, sama nie może (nie chce?) mieć dziecka. Doznała ze strony surowej i dominującej matki wiele złego. Młodsza siostra jest w ciąży i pragnie poświęcić życie wychowaniu dziecka. Kobietom towarzyszą ich partnerzy życiowi, jednak postać matki, jej wspomnienie, jest wszechobecna i rzutuje także na ich relacje z mężczyznami. Spektakl bardzo ciekawy od strony formalnej: zrealizowany został w jednym, ponad siedemdziesięciominutowym ujęciu.

Akcja została osnuta wokół autentycznych wydarzeń historycznych. Ich bohaterem jest ksiądz Marek Jandołowicz (ok. 1713–1804) – kaznodzieja, superior klasztoru karmelitów w Barze. Podczas konfederacji barskiej zyskał opinię proroka i cudotwórcy. Już za życia otaczany był kultem, a jego legendę rozwinęli m.in. romantycy. U Słowackiego postać karmelity oraz wydarzenia związane z upadkiem Baru w czerwcu 1768 roku nabierają znaczenia symbolicznego, przeradzając się w misterium męczeństwa i zmartwychwstania. Finał konfederacji barskiej jest ukazany jako przełomowy moment w dziejach narodu: upadku Polski monarchistyczno-magnackiej i narodzin nowej – republikańskiej i demokratycznej. Jest ona reprezentowana przez ideały miłości, prawdy i ofiary właśnie w osobie księdza Marka, charyzmatycznego „bożego rycerza”, przywódcy poświęcającego życie po to, żeby przez oczyszczające cierpienie i odrodzeńczą moc zmienić bieg historii.

Realizacja telewizyjna Kordiana Juliusza Słowackiego została przygotowana z okazji Roku Romantyzmu Polskiego, którym został ustanowiony rok 2022. Inscenizacja Zbigniewa Lesienia stanowi próbę zrozumienia bohatera romantycznego, który zmaga się z wrogim światem. Całość zaczyna się od tragicznej sceny egzekucji, a potem uczestniczymy w niemal kryminalnym dochodzeniu, mającym przynieść odpowiedź na pytanie co doprowadziło Kordiana na Plac Marsowy, miejsce ostatniej kaźni.

Kontrowersyjna sztuka Aleksandra Fredry, która po raz pierwszy trafiła na deski teatru już w 1821 roku. Odważny sposób przedstawienia relacji erotycznych wzbudził oburzenie wśród części krytyków. Uchodząca za jedną z najlepszych komedii w dorobku autora, doczekała się wielu adaptacji teatralnych. Znudzony swą żoną Elwirą Wacław zaleca się do pokojówki Justysi. Nie wie, że jego przyjaciel adoruje w tym czasie Elwirę.

„Dziady” z Teatru Wierszalin wyrosły z kultury podlaskiej, w której współbytują chrześcijanie przynależący do różnych kościołów, przede wszystkim wschodnich. Szczególnie jest to widoczne w przedstawieniu Piotra Tomaszuka, który – wydaje się – bardzo świadomie, podążając za treścią dramatu, jednocześnie zrezygnował z „przepełnionego guślarstwem obrzędu świętokradczego”, będącego podstawą II części dramatu Adama Mickiewicza. Z kolei część IV, uważana jest często przez badaczy romantyzmu za prawdziwie wstrząsającą opowieść o miłości szalonej, w której ukazane jest zjawisko śmierci, także tej potępionej, samobójczej. Kluczowe jest pytanie o status ontologiczny Gustawa, który jest ni to przybyszem z przeszłości, ni to upiorem ze snu, nawiedzającym zdezorientowanego Księdza i absorbującym jego uwagę. O tym opowiada jedna strona dyptyku z Teatru Wierszalin, czyli „Noc pierwsza”. Z kolei „Noc druga” koncentruje się na III części dramatu Mickiewicza, który rozgrywa się pośród więźniów, w upiornym wnętrzu, gdzie szczątki ludzkie tańczą z żywymi.

Wielki dramat Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Wawrzyńca Kostrzewskiego. „Wesele” jest opowieścią o społeczeństwie, narodzie, o zbiorowości. Dziś, sto lat po odzyskaniu niepodległości, wszystkie społeczne debaty krążą wciąż wokół polskiej religijności, mitów i walk narodowo-wyzwoleńczych, niepodległości, polskiej rodziny, sztuki i zróżnicowanego, skonfliktowanego społeczeństwa. Wawrzyniec Kostrzewski zrealizował spektakl opierając się na teatralnej umowności, uruchamiając wyobraźnię widza poprzez niedopowiedzenie, plastyczny skrót, symbol, skupiając się na aktorze i słowie.