Filmy relacja mężczyzna-kobieta, na podstawie noweli

Róża przez wiele lat pracowała w mieście jako służąca. Kiedy wraca do rodzinnej wsi, skuszony jej pieniędzmi żeni się z nią Ignacy. Szczęście jego nie trwa długo, niebawem umiera na gruźlicę. Róża postanawia wrócić do miasta, aby odrobić poniesione straty. Po kilku miesiącach zjawia się u niej Bonicha z synem Jasiem, który chce się żenić. Marzeniem jego jest otrzymać od przyszłej żony prawie nowe ubranie i zegarek…

W zagubionym w puszczy domu wiedzie samotne życie Bolesław. Śmierć żony całkowicie odmieniła jego egzystencje. Jedynie obecność córeczki Oli i gosposi Maliny sprawi, że nie został kompletnym odludkiem. Przyjechał prosto z Davos. Jest ciężko chory na gruźlicę. Wie, że niebawem umrze. Pragnie jednak do końca cieszyć się pełnią życia. Jego rozpaczliwa fascynacja urodą świata i sztucznie hałaśliwy sposób bycia coraz bardziej drażnią, ale i budzą z duchowego odrętwienia Bolesława.

Bartolomeo jest mistrzem szachowym. Geniusz jego umysłu przysporzył mu w życiu wiele kłopotów, a nawet zagrożenie życia. Niezwykłą historię opowiada pisarzowi, rozgrywając z nim partyjkę szachów. Przez swą mistrzowską grę stracił narzeczoną, której ojciec był zapalonym szachistą. Bartolomeo, chcąc „utrzeć nosa” zadufanemu szlachcicowi, podpowiedział jego przeciwnikowi posunięcie, dzięki któremu tamten wygrał. Niedoszły teść nie mogąc znieść zniewagi, wywiózł córkę za granicę… Kiedy rozegrał partię szachów z bogatym Anglikiem, ten postanowił namówić go do współpracy, twierdząc, że skonstruował robota szachowego. Jakie konsekwencje będzie miała rozegrana partia?

Telewizyjna adaptacja opowiadania Józefa Hena „Mgiełka” (1970) to obyczajowo-psychologiczne widowisko o uczuciach łączących dojrzałego mężczyznę i młodą dziewczynę. W rolach głównych wystąpili Marta Klubowicz i Janusz Gajos. Rzecz rozgrywa się w Warszawie, w naturalnych plenerach i autentycznych wnętrzach, a w liryczno-towarzyską grę wplątani są – poza parą głównych bohaterów – patronujący ich związkowi stołeczny playboy oraz dziarski porucznik z prowincji, aspirujący do roli narzeczonego dziewczyny, zwanej Mgiełką…

Pierwsza połowa XIX wieku. Isabelle i Henri są w sobie zakochani. Nocą opuszczają Paryż i udają się poza obręb miasta. W czasie podróży spotykają Anglika, który następne staje się ich sąsiadem w Beauvais. Romantyczny wieczór zostaje zaprzepaszczony także przez garnizon wojskowy, który urządza sobie popijawę.