Filmy więzienie, prl, milicja

Jak stało się możliwym, by jeden człowiek potrafił tak bardzo zmienić współczesny świat? W filmie o Lechu Wałęsie pytanie to stawia Andrzej Wajda . Wdzierając się w prywatność, nawet intymność związkowego przywódcy reżyser próbuje uchwycić fenomen przemiany prostego, skupionego na codzienności robotnika w charyzmatycznego przywódcę. Kontrowersyjny, niepozbawiony słabości wyzwolił ukryte w sercach milionów ludzi marzenie o wolności, co dało energię dla przemian przerastających ówczesną wyobraźnię.

W 1980 roku władze radiokomitetu wysyłają do Gdańska nie stroniącego od alkoholu redaktora Winkla, aby zebrał informacje oczerniające jednego z organizatorów stoczniowych strajków, Maćka Tomczyka. Wspomnienia ludzi, z którymi Winkiel przeprowadza wywiady, wykorzystują prawdzie materiały filmowe z protestów 1968 i 1970 roku oraz z okresu powstawania wolnych związków zawodowych i narodzin Solidarności.

Debiutancka komedia sensacyjna Mirosława Borka korzysta z autentycznej historii Czesława Śliwy alias Jacka Ben Silbersteina, sławnego hochsztaplera schyłku lat 60. Śliwa ukończył szkołę podstawową i jedną klasę zawodówki, ale pracował jako inżynier-racjonalizator. Zasłynął z tego, że sprzedawał rzeczy, których nie miał. Jego najgłośniejszym wyczynem było jednak prowadzenie przez miesiąc fikcyjnego konsulatu niemieckiego we Wrocławiu: złożył nawet listy uwierzytelniające w Radzie Państwa, urządzał bankiety dla miejscowych notabli. Skazany w 1970 roku na kilka lat pozbawienia wolności zakończył barwne życie w więzieniu. Bork przewertował 15 tomów akt sądowych i dotarł do sędziego, który przewodził procesowi. Przeniósł akcję na przełom lat 70. i 80., bohatera nazwał Czesławem Wiśniakiem (w tej roli Piotr Fronczewski), i wybrał dla filmu pięć autentycznych historii, z których tylko w jednej - o szpitalnym pacjencie podającym się za dygnitarza PZPR - prawdziwy Śliwa nie uczestniczył.

Słynny, autentyczny napad na bank w Wołowie w 1962 roku, posłużył za kanwę tego kryminału. Historia w filmie rozgrywa się gdzieś na Śląsku. W jednym z banków wystąpiła awaria systemu alarmowego, podczas jej naprawy rzemieślnik Jaskólski dochodzi do przekonania, że bank ten można łatwo okraść. Przystępuje do organizacji skoku na skarbiec. Werbuje do akcji niekaranych, dobrze sytuowanych obywateli: kasjera bankowego, właściciela zakładu samochodowego, taksówkarza. Akcję przeprowadzają sprawnie, łupem pada 16 milionów złotych, ale czy dalej wszystko przebiegnie, tak jak zaplanowali?