Filmy śmierć, film czarno-biały, dramat psychologiczny

Film nakręcony na podstawie opowiadania Marka Hłaski „Następny do raju” opowiada o kierowcach wożących na zdezelowanych ciężarówkach drzewo w Bieszczadach, bo nie mogą znaleźć żadnej innej porządnej pracy. Marzą, aby zarobić trochę pieniędzy i uciec do miasta, ale z drugiej strony wiedzą, że nie ma tam dla nich miejsca. Gdy do ich bazy przybywa wysłany przez partię „Zabawa” wraz ze swoją młodą żoną, kierowcy zaczynają zabiegać o jej względy i rywalizować między sobą.

Tragiczny obraz doświadczeń młodego mężczyzny w czasach okupacji. Niemcy zabijają mu żonę i dziecko. Nasz bohater unika śmierci, ale zamiast niego ginie inny człowiek. Bohater poznaje kobietę rodzącą dziecko w jego obecności. Wiąże się z nią i stara się jej pomóc, by znaleźć nowy sens życia i spłacić dług wobec zabitych. Podejmuje pracę jako karmiciel wszy...

Rok 1944. Przygotowywany jest zamach na gestapowca von Steibagena. Konspiracja wychodzi na jaw i Niemcy aresztują osoby odpowiedzialne. Wszyscy z wyjątkiem Frama zostają rozstrzelani. Pozwolono mu uciec, by doprowadził ich do osoby najważniejszej, Filipa.

Wali się wiadukt zaprojektowany przez inżyniera Hulewicza. W wyniku katastrofy giną ludzie. Prokuratura szuka winnych. Inżynier nie może sobie poradzić z wyrzutami sumienia, obwinia siebie za zaistniałą sytuację. Wkrótce rozpoczyna się proces.

Bohaterem filmu jest mężczyzna czterdziestoletni, który usiłuje dokonać rozrachunku z dotychczasowych osiągnięć i porażek. Po wyjściu ze szpitala robi bilans swego dotychczasowego życia. Monolog wewnętrzny to jego spowiedź przed samym sobą. Wprawdzie udało mu się przeżyć obóz koncentracyjny, ale nie odniósł żadnych zawodowych sukcesów. Życie osobiste też nie układało się najlepiej, gdyż żona go zdradzała, a on nie pozostawał jej dłużny. W końcu małżonka go opuszcza, ale następnego dnia prosi w liście o przebaczenie. Czy jego schorowane serce wytrzyma takie skrajne emocje?

Akcja filmu toczy się w 1944 roku, w okolicach Lublina. W odradzającej się Armii Wojska Polskiego, znaleźli się porucznik Kolski (Marek Perepeczko) i partyzant-akowiec podporucznik Olewicz (Daniel Olbrychski). W nowym wojsku służą żołnierze popierający nowe władze i tacy, którzy mają poważne wątpliwości… Ze w względu na sytuację polityczną byli akowcy wolą nie ujawniać swojej przeszłości, atmosferę niepewności pogłębiają coraz częstsze aresztowania i oskarżenia żołnierzy Armii Krajowej. Na polu bitwy jednak, walczą ramię w ramię…

Grupa polskich oficerów po kilku latach pobytu w niemieckim oflagu wraca do Polski. W drodze powrotnej trafiają do małego, opustoszałego niemieckiego miasteczka. Jeden z nich, Jan, jest ranny i z pomocą przychodzi mu lekarz niemiecki, doktor Rhode, który nie uciekł z miasta i został tutaj z córkami: Ingą, Luzzi i Lorchen. Inga, najstarsza z dziewcząt, zostaje brutalnie zgwałcona przez mężczyzn. Jan staje w jej obronie...

Akcja rozgrywa się w środowisku górniczym, gdzie do pracy w kopalni przyjeżdżają młodzi ludzie z całej Polski. Często przybywają ze wsi nęceni dobrymi zarobkami. Nie mają doświadczenia ani wykształcenia, więc podejmują najcięższe prace jako niewykwalifikowani robotnicy. Jednym z nich jest Józek Sieczka, który wypadek w kopalni przypłaca życiem. Okazuje się, że sprawcą wypadku był Zyga, którego, jako swego krajana i wychowanka „osłania” technik Łopot. Podejrzenie zostaje skierowane na starego maszynistę Bartoszka. Czy Łopot zrozumie swój błąd i naprawi krzywdę wyrządzoną niesłusznym podejrzeniem?