Filmy wieś, film czarno-biały, konflikt

Szczęsny jest bezrobotny i biedny. Przypadkowo napotkanej dziewczynie opowiada swoją historię. W domu przez pracę zaczyna tracić wzrok, opuszcza dom rodzinny w poszukiwaniu lepszych warunków do życia. Udaje się do Włocławka, gdzie wcale nie jest lepiej. Za obronę księdza przed pobiciem dostaje pracę w tartaku. Jest świadkiem morderstwa, w obawie przed zemstą ucieka do Warszawy, gdzie nawiązuje romans. Następnie trafia do wojska.

Początki powstawania Polski Ludowej. Po zakończeniu wojny Haratyk, niekwestionowany przywódca beskidzkiej wioski, organizuje życie mieszkańcom. Buduje szkołę i tartak, ale nie uznaje żadnej zwierzchności, co nie podoba się miejscowemu szefowi UB. Gorzeł (przedstawiciel UB) uważa go za anarchistę i szkodnika. Postanawia więc siłą zmusić beskidzkiego górala do podporządkowania się władzy. Niepokorny Haratyk wraz z miejscowymi podpala tartak i idzie do lasu…

Dwie francuskie wioski, Longueverne i Velrans od pokoleń są w stanie wojny. Konflikt ten jednak nie dotyczy dorosłych mieszkańców, a młodych uczniów. Między dwiema szkolnymi armiami toczą się nieustanne konflikty. Gdy przywódca armii Longueverne gubi guzik i zostaje za to ukarany przez ojca, wpada na genialną myśl, jak zdobyć przewagę nad Velrans. Uczniowie idą do kolejnej walki bez ubrań...

Czasy powojennej Polski. Kuba powraca z wojska do rodzinnego domu. Tam jednak zastaje tragedię – ojciec jest ciężko chory, a matka żyje z mężczyzną, który wykorzystuje ją i chce przejąć majątek. Wkrótce umiera ojciec i Kuba postanawia przejąć ojcowiznę, jednak w atmosferze złości i zawiści opuszcza go jego piękna dziewczyna Kasia.