Filmy film czarno-biały, teatr telewizji

Molierowska komedia w reżyserii Jerzego Gruzy, z legendarną rolą Bogumiła Kobieli. Spektakl z 1969 roku. Złota Setka Teatru Telewizji. Molier (1622-1673) napisał „Le Bourgeois gentilhomme” na zamówienie króla Ludwika XIV i wystawił komedię w Chambord w 1670 r. Zgodnie z żądaniem protektora pomieścił w sztuce m.in. balet oraz „ucieszne ceremonie tureckie”. W klasycznej inscenizacji telewizyjnej wypadły one rzeczywiście „uciesznie”, dzięki ogromnej vis comica aktorów uczestniczących w tej paradzie przebierańców. Jerzy Gruza nie ukrywał, że zdecydował się na realizację „Mieszczanina szlachcicem” przede wszystkim ze względu na Bogumiła Kobielę. Pan Jourdain był ostatnią rolą tragicznie zmarłego w 1969 r. aktora. We wspomnieniu pośmiertnym reżyser zauważył: „Uczył nas bawić. Rozbijał konwencje rozrywki telewizyjnej. Drażnił kołtuna brakiem konwencji. Był szokiem dla wielu w sposobie bycia na scenie, zachowywania się czy grania, proponowania siebie. Był oczarowaniem dla milionów”.

Głównym bohaterem jest tytułowy szlachetny rycerz, który wiernie służy swojemu najjaśniejszemu królowi. Akcja rozgrywa się w czasach panowania króla Władysława Łokietka oraz krwawych walk z zakonem krzyżackim.

Poszczególnych części dramatu nie łączą ani osoby bohaterów, ani fabuła. Pierwsza część „Świadków” – rodzaj prologu–- to poemat rozpisany na dwa głosy, uzasadniający ideę „naszej małej stabilizacji”. Małych trosk „o szafę /i o spodnie w szafie i o poetykę / i porcelanę i estetykę /i kieliszki i etykę…” Część II to scena z życia pary małżonków. Wypowiadają banalne słowa, wykonują rutynowe czynności. Gra pozorów nie przesłania jednak pustki, jałowości, ukrytej niechęci, obojętności. Pozornie sielankową scenkę drastycznie puentuje opowieść mężczyzny o małym chłopcu, który morduje kotka. W części III dwaj mężczyźni, uparcie tkwiący w fotelach, odwróceni tyłem do siebie i świata, toczą zdawkowy dialog. Niby są to zwierzenia, tak szczere, jak tylko dwaj mężczyźni mogą ze sobą otwarcie rozmawiać. Naprawdę ich słowa niczego nie wyjaśniają.

Klasyczna inscenizacja tragedii Szekspira w reż. Jerzego Gruzy, z Bożeną Adamkówną i Krzysztofem Kolbergerem w rolach głównych. Romeo i Julia pochodzą ze zwaśnionych rodów: Montekich i Kapulettich. O akceptowanym przez obie rodziny ślubie nie może być mowy. W Weronie dochodzi do konfliktu pomiędzy Tybaltem (krewnym Kapulettich) a Merkucjem (przyjacielem Romea). Pojedynek kończy się śmiercią tego drugiego. Romeo pragnie pomścić śmierć przyjaciela. W wyniku pojedynku ginie Tybalt. Karą dla Romea ma być wygnanie. Tymczasem Pani Kapuletti informuje Julię, że ta wyjdzie za mąż za Parysa. Z pomocą kochankom spieszy zakonnik Laurenty.

Sensacyjny spektakl Jerzego Janickiego w reżyserii Józefa Słotwińskiego. Podczas wakacji na wybrzeżu zostaje zamordowany właściciel lodziarni, Listkowski. Rozpoczyna się śledztwo, trwają przesłuchania ludzi z nim związanych. Zamordowany nie zdążył wpłacić na pocztę znacznej sumy pieniędzy, zginęła też drogocenna ikona, którą zamierzał sprzedać. Na trop zabójcy naprowadza znaleziona guma do żucia. W spektaklu wystąpiła plejada znakomitych aktorów, m.in. Joanna Jędryka, Irena Karel, Emil Karewicz, Janusz Kłosiński, Krzysztof Kowalewski.

Zaliczony do Złotej Setki Teatru Telewizji spektakl w reż. Adama Hanuszkiewicza. Sztuka Jeana Giraudoux była jednym z pierwszych zarejestrowanych przedstawień Teatru Telewizji. Premierę miała w 1958 roku. Nieśmiała, pełna zahamowań dziewczyna imieniem Agnieszka, którą zagrała Kalina Jędrusik, spotyka przypadkiem niejakiego pana de Bellac (Adam Hanuszkiewicz), który zdradza jej tajemnicę powodzenia u mężczyzn. By je zdobyć, wystarczy tylko mówić wszystkim, że są piękni. Agnieszka zaczyna stosować receptę nieznajomego w pracy. Umiejętnie łechtając próżność współpracowników i zwierzchników, sprawia, że nudne biurowe życie zmienia się nie do poznania…

Jedna z najbardziej znanych komedii Williama Szekspira w reż. Zygmunta Hübnera. Złota Setka Teatru Telewizji. „Poskromienie złośnicy” Williama Szekspira to zawiła, pełna przebieranek i qui pro quo opowieść o sekutnicy, którą ujarzmił sprytny młodzieniec. Padewskiego kupca Baptystę los obdarzył sporym majątkiem i dwiema pięknymi córkami. Do łagodnej i tkliwej Bianki (Anna Seniuk) wzdycha rój wielbicieli, wśród nich szlachetny Hortensjo (Ryszard Pietruski) i romantyczny Lucenzio (Jan Nowicki). Natomiast jej starszą siostrę Katarzynę (Magdalena Zawadzka) młodzieńcy omijają z daleka, bojąc się jej szyderczych docinków i złośliwości.

Dokonana przez Zygmunta Hübnera adaptacja powieści Mikołaja Gogola. Akcja spektaklu rozgrywa się w dziewiętnastowiecznej Rosji. Bohaterem jest osobnik stanowiący niejako wzorzec aferzysty. Do miasta N. przyjeżdża tajemniczy gość. Okazuje się, że jego zamiarem jest kupno jak największej ilości „martwych dusz”, czyli chłopów, którzy zmarli, a figurują na listach i właściciele muszą płacić za nich podatki. Czyczykow (tak nazywa się ów przybysz) zachęca poszczególne osoby do sprzedawania mu zmarłych chłopów – wszystko ma się odbywać zgodnie z prawem. Czyczykow (w tej roli Tadeusz Łomnicki) to człowiek o wielu obliczach. Stosownie do okoliczności bywa skromny i sentymentalny, elokwentny i bezceremonialny, pokorny lub jowialny, pewny siebie lub zahukany. Wszystko dla interesu, dla pozyskania partnera kolejnej transakcji. Podróż Czyczykowa po rosyjskiej prowincji w poszukiwaniu „martwych dusz” pokazuje szeroką panoramę społeczną ówczesnej Rosji. Pierwsza część zamierzonej przez Gogola, nigdy nieukończonej trylogii, zamierzonej na kształt „Boskiej Komedii” Dantego.

„Kartoteka” wydaje się dziś wyjątkowo wiernym odwzorowaniem świata przedstawionego w sztuce. Siła wizji reżysera poraża do dzisiaj. To on pierwszy z taką mocą ukazał tragizm, grozę i ciemność Różewiczowskiego dramatu. Reportażowe, realistyczne „dokrętki”, przedstawiające świat wokół domu Bohatera paradoksalnie pogłębiły surrealistyczną aurę, w której toczy się akcja. „Kartoteka” to ciąg luźno powiązanych epizodów. W ich centrum znajduje się leżący w łóżku Bohater, nazywany przez odwiedzających go ludzi rozmaitymi imionami. Czyżby więc uosabiał całe pokolenie? Spektakl otwiera scena mierzenia pokoju i łóżka przez dwie anonimowe postacie. Rodzi się sugestia, że to fragment przygotowań do pogrzebu. Kolejne sceny zaś są chaotyczną projekcją wstecz, dotyczącą wybranych epizodów z życia Bohatera. W tej gmatwaninie wspomnień, lęków, wizji i obsesji szamocze się „ja” Bohatera, wspaniale granego przez Tadeusza Łomnickiego.